FOTOKOPİNİN İCADI

Kullanmakta olduğumuz o kadar çok icat var ki, hiçbirini de bilmeden kullanabiliyoruz. Fakat, insanlık tarihine adını yazdırmış olan bu icatların mucitleri sanki ellerinde olmadan kendi hayatlarını insanlara adamışlardır. Bunu anlamay çalıştığımda aklıma “içlerinde olan bir dürtünün ortaya çıkması” diye bir açıklama geliyor. Bu mucitlerin hayatlarına bakarsanız, hepsinin de bazı ortak noktaları olduğunu görürsünüz.
İşte onlardan biri:
Dünyada bir devrim yaratan kopyalama teknolojisinin mucidi Chester Carlson, insanoğlunun bilgi paylaşım şeklini değiştirdi.

Bu önemli buluş, bugün iş yaşamımızda kullandığımız gelişmiş yazıcı, faks, tarayıcı ve dijital baskı sistemleri gibi ürünlerin de ortaya çıkmasına neden oldu. Tüm bu ürünler, aynı çalışma prensibinden hareketle geliştirildi. Konu uzmanları, 2004 yılında ofis makineleri ile 4 trilyon sayfa dokümanın çoğaltıldığını tahmin ediyor.

Gelmiş geçmiş en önemli buluşlardan biri kabul edilen fotokopiyi icat eden Chester Carlson, aynı zamanda, şu an birçok büyük firmanın rekabet ettiği, yıllık cirosu 112 milyar dolar olan doküman yönetimi pazarının da yaratıcısı.

Chester Carlson fakir bir ailenin çocuğu olarak 1906 yılında Amerika’da dünyaya geldi. Köhne bir barakada büyüyen Carlson, anne ve babasını tüberkülozdan kaybettiğinde, bu yaşamdan ancak bir şey keşfederek kurtulabileceğini anladı. Küçük yaşlardan itibaren çalışmaya başlayan Chester Carlson, zor koşullara rağmen, eğitimini sürdürdü ve Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nde Fizik öğrenimi gördü. Okuldan sonra, bir tescil ofisinde asistan olarak çalışmaya başlayan Chester Carlson’un kâğıt ağırlıklı bir işi vardı ve sürekli olarak belge çoğaltıyordu.

O zamanlar bir belgenin çoğaltılması için ya fotoğrafının çekilmesi ya da elle yazılarak kopyalanması gerekiyordu. Bu iki yöntem de, çok pahalı ve zaman alıcıydı. Bu şekilde belge kopyalamanın çok zor olduğunu gören Carlson, kopyalamanın daha kolay bir yolunu bulmaya karar verdi.

New York kütüphanesinde aylarca fotoğrafçılık üzerine yazılmış bilimsel araştırmaları inceledi ve bu konuda deneysel araştırmalar yapmaya başladı. Carlson, fotoiletken özellikli materyaller üzerinde elektrostatik denemeler yaptı ve elektrik ışığına maruz kalan nesnelerin görüntülerini yansıttıklarını keşfetti. Carlson, 22 Ekim 1938 tarihinde ilk Xerografik görüntüyü keşfettiğinde 32 yaşındaydı. Bu buluşa daha sonra eski Yunan’da kuru ve yazma anlamlarına gelen kelimelerin birleşiminden Xerografi adı verildi.

Carlson, Xerografi keşfi için patent başvurusunda bulundu. Buluşunu nihai bir ürün haline getirmek için büyük firmaların kapısını çalarak bu firmaları buluşuna yatırım yapmaları için ikna etmeye çalıştı. IBM, General Electric, Kodak, RCA gibi büyük firmalar, onu dinlediler, ama bu buluşu yatırım yapmaya değecek kadar önemli bulmadıkları için teklifini reddettiler.

Yıllar süren bu süreç sonunda Haloid adında fotoğraf malzemeleri satan bir firma, Chester Carlson’un buluşunun önemini kavrayarak, yatırım kararı aldı. Bu riskli yatırım kararını alan Haloid şirketi, 1961 yılında ismini “Xerox Corporation” olarak değiştirdi.

Bu keşfin, kolay ve hızlıca siyah beyaz fotokopi çeken bir ürün haline gelme süreci yıllar aldı. 1949 yılında kamuoyuna tanıtılan ilk ürün denemesinden sonra, 1961 yılında piyasaya sürülen Xerox 914, basit ve çabukça siyah beyaz kopyalama yapan ilk otomatik fotokopi makinesiydi. Xerox 914 ürünü o kadar başarılı oldu ki yıllar sonra, Fortune dergisi Xerox 914’ü Amerika’da satışa sunulan gelmiş geçmiş en başarılı ürün seçti. Xerox, 2000’li yıllara gelene kadar Xerox 914’e servis vermeye devam etti.

Chester Carlson, 1968 yılında öldüğünde 62 yaşındaydı. Buluşçu kimliğinin ötesinde, hayatını başkalarına yardım etmeye adayan bir kişi idi. Ölmeden önce Xerografi keşfi ile elde ettiği 100 milyon doların üzerindeki servetini hayır kurumlarına bağışladı.

Chester Carlson’un yaşamı ve buluşu ile ilgili yüzlerce makale yazıldı ve bilimsel araştırma yapıldı. Chester Carlson ölmeden önce ve hatta öldükten yıllar sonra bile birçok başarı ödülüne layık görüldü. Araştırmacı yazar David Owen tarafından 2004 yılında kaleme alınan “Saniyeler içinde kopyalama” adlı kitap, tüm detayları ile Chester Carlson’un bu sıradışı buluşunu ve yaşamını ortaya koyan en son eserlerden biridir.

Chester Carlson’un açtığı buluşçu yoldan ilerleyen Xerox, Xerografi buluşunu temel alarak binlerce yeni buluşa imza attı ve dünya üzerinde yenilikçi ve buluşçu kimliği ile birçok yeni sektör yaratan ve insanoğlunun günlük yaşamını değiştiren bir firma oldu.

Xerox, şu an dünya üzerinde 130 ülkede faaliyet gösteren, üç farklı kıtada yer alan birçok AR-GE Merkezi, 65.000 çalışanı ve 16 milyar dolar cirosu ile alanında pazar lideri ve teknolojiye yön veren büyük firmalardan biri.

Tarihe önemli eserler bırakarak yüzlerce yıl adlarını ve hayatlarını insanların öğrenmesini sağlayan insanlar, gene de yapacakları yapar ve insanlığa hizmetlerini sunarlar. Bazılarının başları kesilse, sokak ortasında, halkın önünde öldürülse bile gerçeği ortaya koymak, onlar için özlerinden gelen karşı konulmaz bir seçenektir.